PROJECT
Penthouse in blauw keramiek blikvanger Cartagena
Spaanse architect onderscheiden met Tivoli Building
Martín Lejarraga en zijn architectenteam hadden eerder al een bovenbouw op een monument in Cartagena gerealiseerd. Tevens waren blauwe keramische elementen toegepast in ‘Huis voor een man en twee katten’. Dit keer kwamen beide ontwerpen samen in het Cartageense Tivoli Building. De opdracht kreeg een eervolle vermelding van de Ascer, de overkoepelende organisatie van de Spaanse tegelindustrie.
Matthijs Pronker
De Spaanse architect Martín Lejarraga werkt veel met keramische afwerkingen en gaat graag de uitdaging aan om een oude binnenstad een spraakmakende opkikker te geven. Zijn opdrachtgever voor Tivoli House was in dit geval ideaal, namelijk een privépersoon uit Engeland die hem kende en alle kosten en inzet steunde. De autoriteiten daarentegen lagen echter nogal dwars. Wat moest een nieuw, keramisch soort penthouse bovenop een wit monument?
Moderne architectuur
Martín Lejarraga vertelt eerst iets over de achtergronden van de keramische industrie in Spanje.
In veel oude steden zoals Barcelona en Valencia werd eind 19e eeuw keramiek toegepast als een moderne architectuuruiting. Wij zien dat nu als historisch, maar denk aan Gaudï …; die was zijn tijd ver vooruit met keramische toepassingen.
Meestal vormde het een decoratief element en dan zou je daar mooi op kunnen inspelen in deze tijd, zo beaamt hij.In ons geval ging het om een nogal rigide gebouw, meer een kazerne, en die robuuste vorm moesten we compenseren. De volume uitbreiding op het dak zou elegant en sierlijk zijn.
Lucht en licht
Hij vervoegde zich bij een vrij jonge onderneming in Castellon die van geëxtrudeerde klei schitterende gevelelementen maakt en die nieuwe buitenschil zou tevens van binnen de toon zetten: blauw van de lucht en veel licht. Dat lijkt simpel, maar vooral de kleurschakeringen vroegen om veel proeven.
Martin: Het was de eerste keer dat we keramiek niet direct op de gevel verwerkten, maar de voordelen van geventileerd wilden benutten. Hierdoor konden we ook de verschillen in afstand tussen de elementen goed opvangen.
Vuil en waterafstotend
De opdrachtgever wilde tevens dat het keramiek vuil- en waterafstotend zou zijn, en er moesten warmwaterpompen geïntegreerd worden voor de energievoorziening. Martín deed het met genoegen, want de Engelse klant komt al 20 jaar in de stad, had veel vernieuwingen meegemaakt en wilde onderdeel worden van het cultuurgoed van Cartagena.
We ontmoetten elkaar via via alsof het zo moest zijn. Hij zag al een eindproduct voor zich terwijl wij nog moesten beginnen. En na het eerste jawoord zijn we begonnen om het bestaande gebouw tot in details uit te tekenen.
Verschillende modellen
Eerst zien wat je in handen hebt is altijd het beste uitgangspunt. Daarna hebben we op basis van 3D-tekeningen verschillende modellen gemaakt met diverse materialen, waaronder kunststof. Het is een heel precies proces van heen en weer denken. Spannend, maar het mooiste moment blijft als je het werkelijk gebouwd ziet worden.
Dat duurde nog wel even, want net als overal zijn er in Cartagena allemaal commissies die er iets over te zeggen hebben en die vooral de oude stad willen beschermen. Zelfs al is het een lelijk gebouw, dan nog mag dat niet zomaar opgevrolijkt worden.
Het lastigste was om iedereen te overtuigen dat keramiek de juiste beslissing was en dan nog in zachtere vormen en een sprekende kleur. Het zou de stad volgens ons zeker ten goede komen, maar we moesten wel eerst nog uitleggen dat blauw een warme tint is die mensen blij maakt.
Tevreden
De architect en zijn team waren zo overtuigend dat er geen ‘nee’ meer kon bestaan. Bovendien was er circa 1,5 miljoen euro mee gemoeid en gold ook de meerwaarde van energiebesparing en vuilafstotende elementen als publiciteit voor stadsvernieuwing. De opdrachtgever is intussen meer dan tevreden en ook de gemeente geeft toe dat het monument er op vooruit gegaan is.
Wie goed kijkt ziet dat er niet een doos op het geheel is geplaatst, maar dat het hele gebouw iets achterover lijkt te leunen. De terrassen op het bestaande complex geven meer ruimte en nodigen uit tot een dialoog met de bestaande architectuur er omheen.
Volgende opdracht
De volgende opdracht in dezelfde lijn ligt er al. Vlakbij het net opgegraven Romeinse Theater in de stad. Het worden drie extra verdiepingen op een bestaand pand, met corten staal en meer glas omdat het uitzicht hier fenomenaal is. Maar van binnen gaan we weer volop voor een keramische afwerking. Die tegels zitten in ons bloed en we weten steeds beter wat je er allemaal mee kunt bereiken
, zegt Martin tot slot. ■
U bevindt zich hier:
HOME Een greep uit onze artikelen Artikelen uit 2020 Artikelen uit 2020 - nr. 1 Spaanse architect onderscheiden met Tivoli Building