project
MaatWerkTegels maakte tableau voor Amsterdam-Oost
Kunstwerk Enzo nu vandalisme veilig
MaatWerkTegels van Solke Pasveer kreeg de opdracht om een tegeltableau te vervaardigen van kunstenaar Enzo Pérès-Labourdette dat sinds medio oktober de spoortunnel siert bij de Javastraat in Amsterdam-Oost. De afbeelding op zich is uiteraard de moeite waard als onderdeel van een straatbeeld, maar vooral de weg naar een keramische vertaling bleek niet voor de hand liggend.
Renée de Haan
Solke Pasveer had nauw contact met de kunstenaar die regelmatig in het atelier-productiecentrum van MaatWerkTegels te gast was. Enzo had van tien ontwerpers de opdracht van de gemeente Amsterdam gewonnen en ging aan de slag. Hij illustreert boeken en zijn tekeningen verschijnen ook in de New York Times, dus een beetje coryfee is hij zeker. Zijn voorstel voor de schilderingen was gebaseerd op ander materiaal dan keramiek. Maar toen kwam de eis: alles moest vandalismebestendig zijn. Tegels dus.
Laat stadium
Solke Pasveer vertelt vanuit zijn productiebedrijf in Utrecht hoe spannend deze opdracht was. Hij had al eerder opvallende tableaus aangeleverd in Amsterdam, maar dit was toch weer een andersoortige uitdaging.
Wij zijn er in een laat stadium bijgehaald, dus dat moest allemaal ingepast worden. Enzo had de opdracht om de multiculturele buurt vorm te geven en bedacht als illustrator een stoet van mensen van diverse pluimages. Hij had overigens veel gesprekken met buurtbewoners als inspiratie. Daaruit ontstond de tekening, op een schaal van 1 op 10 dus, 30 cm hoog en 3 meter lang. Het had een aquarelachtige stijl, die was ingescand op de computer en met verschillende technieken uitgesneden. Digitaal bewerken hoort bij dat soort illustraties.
Omzetten
Solke herinnert zich de omhaal met een lach: Hoe we dit keramisch gingen omzetten, moesten we zelf bedenken en het diende binnen de kosten te blijven. Er zat net als bij films een soort kunstmakelaar-manager achter die het geheel begeleidde. Toen kwamen de kleurproeven en zat Enzo ineens in de finale van Heel Holland Bakt. Werd ook nog winnaar, dus het werd zeer hectisch allemaal, maar dat zijn we hier wel gewend.
Aaneengesloten
Voor MaatWerkTegels was het feit dat de tunnel van onder tot boven keramisch bekleed ging worden een mooi uitgangspunt. Dat aaneengesloten maakt het tot een echte voorstelling in tegenstelling tot een stukje keramische afbeelding hier en daar. Met de kleurproeven in huis kon direct de relatief nieuwe dure printer aan het werk gezet worden om het schilderij op tegels te krijgen.
De planning was dus zeer strak en alles moest in twee maanden klaar zijn, voor de zomer. Maar onze printplaat vertoonde gebreken en er diende vanuit de producent een team probleemoplossers te komen. De service was super, maar al met al was de vertraging ingetreden en kon de tunnel op de hoek Javastraat en Eerste van Swindenstraat pas medio oktober onthuld worden.
Speciale inkt
Het is een meesterwerk geworden, ook vanwege de speciale printtechnieken. Voor de felle tinten is na rauwe glazuur van de tegels een speciale inkt gebruikt en daarna werden ze op hoge temperatuur gebakken. Dat het bestand is tegen vandalisme kan zeker gewaarborgd worden.
Los daarvan heeft MaatWerkTegels er weer een leerschool bij. Het bedrijf begon als specialist in transfers waarmee tekeningen in een speciale techniek omgezet konden worden op tegels. Het is zeer bewerkelijk en beperkter dan de inkjet-printer. Daarom werd drie jaar terug besloten zo’n machine aan te schaffen om de vele opdrachten op tijd uit te kunnen voeren.
Solke: De machine is fantastisch, maar ermee omgaan vraagt tijd. Kobaltblauw printen lijkt simpel, maar dan was het te paars of te blauw en moet je de opdracht telkens anders instellen totdat je het in de vingers krijgt. En dan denk je het te snappen en is er iets niet goed met de printplaat. Het is allemaal opgelost en we gaan nog gemotiveerder verder.
Direct een proef
De transfertechnieken worden nog altijd hoog gehouden voor exclusieve opdrachten, maar de nieuwe machine draait ook volle toeren. De mogelijkheden daarin zijn louter beperkt door het formaat van de oven waar alle kunstwerken in gebakken worden.
Er liggen alweer her en der proeven voor nieuwe opdrachten; iedereen lijkt MaatWerkTegels steeds beter te kunnen vinden. Solke snapt wel waarom.
Vooral reclamebureaus hebben een ideetje en willen meteen een proef kunnen laten zien. Dat doen wij direct. Dat zijn we van huis uit gewend, maar inmiddels blijkt dat uniek. En als je dan de voorstellen ziet die we maken voor herinneringsborden bijvoorbeeld, dan gaat het leven bij de opdrachtgever. Dat plaatje dat je inleverde is ineens een aandenken in keramiek.
Nog meer
Om alle proeven nog sneller en beter uit te voeren is er een nieuwe medewerker van de grafische opleiding aangetrokken. En wat wil een mens nog meer dan een volgende legendarische opdracht?
Solke Pasveer wenkt en gaat de trap op naar de bovenetage: Dit wordt de volgende stap. Een printruimte bouwen waar we kunnen lakken met covercoating voor gedrukte transfers. Dat besteden we nog altijd uit. Zelf doen zorgt dat we nog meer direct op maat alles kunnen aanleveren. O ja, en ik vergeet te zeggen dat Enzo zeer onder de indruk was van wat we hier deden en hoe het eruit ging zien. Ach, dat spreekt toch voor zich…
■
U bevindt zich hier:
HOME Een greep uit onze artikelen Artikelen uit 2022 Artikelen uit 2022 - nr. 5 Kunstwerk Enzo nu vandalisme veilig