TECHNIEK
Probleemloos tegels verwijderen
nog een utopie
Tegels onverlijmd verwerken blijft een telkens terugkerend onderwerp bij producenten en technici. Bij vloervelden binnen ligt het veel ingewikkelder en is de ideale oplossing nog niet gevonden. In dit artikel zetten we daarom een aantal kernpunten op een rij.
Matthijs Pronker
Voor buitentoepassingen levert het los ofwel onverlijmd verwerken van tegels nauwelijks discussies op en bovendien groeien de mogelijkheden. Vooral de 3 cm dikke tegels voorzien duidelijk in een behoefte. Binnen kennen we het los leggen eigenlijk alleen van computervloeren die meestal voegloos of met een strip zijn afgewerkt. Voor andere binnentoepassingen wordt evenwel al jaren naarstig gezocht naar een goed systeem dat esthetisch niet onderdoet voor de verlijmde vlakken. Het antwoord is echter nog niet gevonden.
Sneller wisselen
Uitgangspunt blijft de traditionele tegelvloer met elk denkbaar aanzien. Deze is vlak, gemakkelijk in onderhoud en heeft een lange levensduur. Desondanks ontstaat momenteel ook steeds meer de behoefte om afwerkingen sneller te wisselen, ook al is deze nog lang niet aan vervanging toe. Te denken valt aan verandering van winkelinrichting, door een nieuwe eigenaar of door de behoefte aan restylen. Maar ook bij transformatie van grotere gebouwen naar een geheel nieuwe functie, wil de ontwikkelaar het gebouw een zo flexibel mogelijke invulling geven. Bij de particulier gaat het meestal om smaakgolven. Veel mensen met genoeg budget willen meegaan met trends en snel kunnen wisselen.
Wat is het voordeel
In dit soort situaties is droog leggen een optie. De positieve overwegingen daarbij kunnen zijn:
- Eenvoudig en snel leggen. Versnijden bij randen en doorvoeren blijft altijd nodig.
- Eenvoudig vervangen van tegels bij eventuele beschadiging.
- Moeiteloos verwijderen met nauwelijks stof of geluidshinder. Dit hangt sterk af van de gekozen voeg.
- Hergebruik of recyclen van de tegels mogelijk.
- Geen breuk door spanning in ondergrond of toplaag.
- Dilataties zijn niet nodig. Grotere vloervelden worden zonder onderbrekingen gelegd.
- Werkzaamheden zijn bij voorkeur uit te voeren door niet-professionals.
Geen optie
Er zijn echter ook situaties waarin het droog leggen geen optie is:
- Vaak ongeschikt voor natte ruimten of situaties waarin nat wordt schoongemaakt. Hier luistert de afdichting van de ondergrond en het voegwerk erg nauw.
- Het is ongeschikt voor toepassing in ruimten met hoge hygiënische eisen, zoals in de zuivel- en voedselproductie, de chemische industrie en ziekenhuizen.
- Situaties waar het gekozen systeem te isolerend zou werken op aanwezige vloerverwarming.
Met deze aspecten in gedachten moet het lijmloos verwerken voldoen aan een aantal criteria:
- Net als bij de traditionele verwerking dient de ondergrond vlak of uitgevlakt te zijn, liefst horizontaal. Houten vloeren moeten op hun draagkracht worden gecontroleerd.
- De ondersteuning van de tegels moet stabiel, maar niet te stug zijn. Een te stugge basis zal bij mechanische belasting eerder bewegen van de tegels tot gevolg hebben.
- Het systeem moet voorzien in een vaste voegmaat. Dit moet het leggen vereenvoudigen en versnellen.
- De voeg, de lastigste factor, moet ook droog worden afgedicht. Indien nat onderhoud nodig is, moet gestreefd worden naar een voeg die later zonder veel problemen valt te verwijderen.
- Het systeem moet zo flexibel en universeel mogelijk zijn in verband met verschillende tegelformaten.
- Bij verwijderen moeten de vrijgekomen tegels geschikt zijn voor hergebruik of recyclen.
- In situaties met vloerwarming moet de laag tussen tegel en ondergrond de warmte goed doorgeven.
De situatie tot nu toe
De zoektocht naar uitgelezen systemen voor los verwerken levert door de jaren heen telkens nieuwe vondsten op waarvan er overigens alweer veel naar de achtergrond verdwenen zijn. Tijdens de Vloerenbeurs in 2005 kwamen we al enkele initiatieven tegen. Eén ervan had een kader van gerecycled schuimrubber waarin kleinere tegels werden gelegd. De brede voeg bestond daarbij ook uit schuim. Het nadeel was echter dat de voeg zich slecht gedroeg in verband met vervuiling en onderhoud. Dus de oplossing verdween weer.
Op beurzen werden door verschillende producenten vaak suggesties aangedragen. Een van de betere, huidige opties is Dry Tile van Agrob Buchtal dat opnieuw tijdens BAU Online werd geïntroduceerd. De voeg blijft hierbij noodzakelijk en verwijderen daarvan gaat niet moeiteloos.
Tussenoplossingen
Het los leggen heeft opgang gemaakt in showrooms waar men vaak de vloervelden wil kunnen veranderen. De tegels worden soms binnen een kader verlijmd op de rug van behangpapier of een of andere folie. Deze vloervelden hebben echter vooral de functie om bekeken te worden, dus er wordt nauwelijks overheen gelopen. In diezelfde lijn zijn er ontkoppelingssystemen waarbij de tegelmat niet hecht aan de ondergrond. Een voorbeeld is de X-change van Codex, een vliesweefsel dat eenvoudig op de ondergrond wordt gefixeerd en de basis biedt voor een verlijmde tegelafwerking. De winst zit vooral bij het weghalen van de tegels zonder beschadiging van de ondergrond. Interessant dus voor een huurflat.
Grappig genoeg komt het systeem voor balkons en terrassen van de recent overleden Peter Koks een eind in de richting van het beoogde. Maar dit is alleen voor buiten zeer geschikt; door de open voeg en de stugge kunststof ondermat niet voor binnen.
Lijmproducenten
De vraag is nu: Wie draagt dé oplossing aan? Omdat het de verwerking betreft, zou het antwoord mogelijk bij de lijmproducenten vandaan kunnen komen. Zij hebben immers ook de ontkoppeling in hun programma’s.
Voegloos verwerken zou ideaal zijn, maar hoe vuilgevoelig wordt dit? Juist vanwege het onderhoudsaspect bestaat de behoefte om de droog gelegde tegels met mortel af te voegen. En ook hier kunnen producenten van voegen en gereedschappen mogelijk met een grote doorbraak komen. Want niet het lijmloos verwerken is het punt, maar vooral het probleemloos verwijderen vormt de grootste uitdaging. ■
U bevindt zich hier:
HOME Een greep uit onze artikelen Artikelen uit 2021 Artikelen uit 2021 - nr. 1 Probleemloos tegels verwijderen nog een utopie