TECHNIEK
Belgische WTCB is proefondervindelijk bezig
Grote verschillen tussen ontkoppelingsmatten
Het nut en de werking van ontkoppelingsmatten is de afgelopen jaren sterk in de belangstelling komen te staan. Ze voorkomen veel problemen in vooral de tegelverwerkende sector. Maar welk systeem wordt gekozen voor welke situatie?
Matthijs Pronker
Steeds vaker wordt geadviseerd ontkoppeling toe te passen wanneer de spanningen in een vloeropbouw kunnen oplopen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij extra grote formaten, de combinatie met vloerverwarming en het gebruik van donkere tegels op plekken met een sterke bezonning op de vloer zoals bij terrassen en balkons.
Onderzoek
Ontkoppeling heeft om te beginnen tot doel om bewegingen en trillingen in de ondervloer niet of slechts gedeeltelijk naar de tegelafwerking over te dragen. De matten welke hiervoor bestemd zijn, moeten er voor zorgen dat het risico op scheurvorming of onthechting beperkt blijft.
Om de vele vragen rond dit actuele onderwerp beter te ondersteunen, begon het Belgische Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) een prenormatieve studie, oftewel een aanzet om normen op te stellen. De eerste resultaten hiervan zijn al een tijdlang openbaar, maar het onderzoek is nog steeds gaande en gaat specifiek om het ontkoppelen van vloervelden.
Het onderzoek van het WTCB, onder leiding van T. Vangheel en S. Mertens, was erop gericht om de ontkoppelende werking, de hechting, de waterdampdoorlaatbaarheid en de akoestische prestaties van enkele matten (dun of met structuur) in beeld te brengen.
Daaruit blijkt dat de geteste matten van verschillende producenten wel degelijk hun ontkoppelende functie vervullen, maar tegelijk neemt de hechtsterkte af en verhoogt de gevoeligheid voor schokken. De merken die getest zijn blijven nog even achter de schermen van de onderzoekers.
Vergelijkbaar
Voor het beoordelen van de ontkoppelende werking van zulke matten bestaat geen genormeerde proefmethode. De onderzoekers hebben besloten om zich te laten inspireren door testmethodes voor tegellijmen en mechanisch verbonden houten liggers. Zo kwam men voor de diverse matten tot een koppelingscoëfficiënt die varieert tussen 1 (volledige koppeling) en 0 (volledige ontkoppeling). Uit het onderzoek valt af te leiden dat de ontkoppelingsmatten tussen de 0,19 en 0,75 scoorden, terwijl de factor voor traditionele verlijming zo’n 0,9 bedroeg. We mogen dus concluderen dat de matten over een meer of mindere mate ontkoppelende werking beschikken.
Hechting
Het WTCB wijst op het effect dat ontkoppelingsmatten hebben op de hechting. In normen voor lijm en vloeibaar aangebrachte waterdichtingsproducten onder betegeling wordt hiervoor meestal als minimumeis 0,5 N/mm2 aangehouden, ook na verouderingstesten. Uit het onderzoek blijkt dat de hechtsterkte tussen tegels en ondergrond bij de gebruikte tegellijm 1,56 N/mm2 bedraagt. Bij eenzelfde opbouw met verschillende matten is dit slechts 0,62 tot zelfs 0,07 N/ mm2.
Hierbij merken de onderzoekers op dat het toevoegen van een ontkoppelingsmat voor een verandering van de spanningstoestand in de vloeropbouw zorgt. Zo worden de schuifspanningen gedeeltelijk of volledig opgevangen door de ontkoppelingsmat. Daardoor kan een lagere hechtsterkte toch voldoende zijn om tegelafwerking en ondervloer goed samen te houden. Mede daarom wordt er op het ogenblik in de hierin gespecialiseerde ISO-werkgroep naar gestreefd om voor verlijmde ontkoppelingsmatten een minimale hechtsterkte van 0,20 N/ mm2 voor te schrijven.
Weerstand
De schokweerstand is op twee verschillende manieren getest met drie verschillende ontkoppelingsmatten en tegeldiktes. Er is gebleken dat deze weerstand afneemt bij toepassing van ontkoppelingsmatten. Het sterkst is dit effect bij zwevende matten. Met deze resultaten concludeert het onderzoeksteam dat keramische vloertegels in combinatie met een ontkoppelingsmat zeker niet dunner mogen zijn dan wordt voorgeschreven bij een vloeropbouw zonder matten. De tegels moeten tenminste 6 mm dik zijn.
Waterdampdoorlatendheid
Omdat de waterdampdoorlatendheid een belangrijke rol kan spelen bij de droging van de dekvloer, is ook dit aspect nader onderzocht door de WTCB. De waterdampdoorlatendheid loopt tussen de geteste matten behoorlijk uiteen. Dit betekent dat bij een anhydriet gietvloer erop gelet moet worden dat deze voldoende droog is voordat de ontkoppelingsmat wordt aangebracht om schade aan de dekvloer te voorkomen.
Contactgeluid
Tenslotte is ook gekeken naar het contactgeluid. Het gaat dan om de afstraling van geluid door schuiven met stoelen en lopen met onder andere naaldhakken naar onder gelegen ruimten. Uit het onderzoek bleek duidelijk dat de verlijmde matten een nagenoeg verwaarloosbaar akoestisch effect hebben. Bij de zwevende plaatsing bleek er echter een aanzienlijke versterking van het in de ruimte afgestraalde geluid op te treden. De verbetering van contactgeluidisolatie bleef echter beperkt.
Werkgroep
De resultaten van het prenormatieve onderzoek zullen worden doorgespeeld aan de ISO werkgroep. Deze heeft als opdracht een productnorm op te stellen die eigenschappen en minimumeisen voor ontkoppelingsmatten definieert. Maar zoals hiervoor al vermeld, is de studie nog niet helemaal afgerond. Momenteel worden nog de nodige proeven gedaan met betrekking tot de temperatuurgevoeligheid en buitentoepassingen.
U bevindt zich hier:
HOME Een greep uit onze artikelen Artikelen uit 2019 Artikelen uit 2019 - nr. 3 Grote verschillen tussen ontkoppelingsmatten