Tegeltotaal 2018 - nr. 5

Techniek

Eigentijdse presentatie vloerverwarming (Blanke)
Eigentijdse presentatie vloerverwarming (Blanke)

 

DE AANLEG VAN VLOERVERWARMING VRAAGT VOLLE AANDACHT

Vloerverwarming al bijna standaard

Verwarming slokt ongeveer de helft op van het huishoudelijk energieverbruik. Geen wonder dat warmtepompen, zeker de zogenoemde hybrides, worden gepromoot vanwege hun gunstiger energieverbruik. Tegelijk wordt tegenwoordig in het merendeel van alle nieuwbouw vloerverwarming geïnstalleerd. Daarnaast is er door het gebruik van zonnepanelen een groeiende aandacht voor elektrische vloerverwarming.

MATTHIJS PRONKER

Het aanbod aan vloerverwarmingssystemen is inmiddels groot en de prestatieverwachting ligt hoog. Om dat waar te maken moet ook de uitvoering op vergelijkbaar niveau liggen. We spraken met Ferdi Jonkers. Hij is al meer dan 15 jaar expert in vloerverwarming. Regelmatig wijst hij in het veld op de kritische aspecten bij keuze en uitvoering.

Dunne opbouw electrisch systeem (Magnum Heating)
Dunne opbouw electrisch systeem (Magnum Heating)

Meerdere partijen

Met mijn ervaring kan ik veel mensen bijstaan, opent Ferdi het gesprek. Het probleem is echter dat je met meerdere partijen te maken hebt: de vloerverwarmingspecialist, de installateur en de tegelverwerker. Het geheel is echter onlosmakelijk met elkaar verbonden en daarom moeten ze samen bewust zijn van de kritische uitvoeringsdetails.

Meerwaarden

Dat geldt zeker ook voor de situaties waarin het tegelverwerkende bedrijf behalve het tegelwerk ook zorg draagt voor de dekvloer of gietvloer die over de buizen heen komt te liggen. Maar veel eerder nog gaat het om de keuze van het systeem. Verwachten we er nog andere meerwaarden van? Denk aan koelen. In kombinatie met een warmtepomp kun je met hetzelfde systeem zonder meerkosten energiezuinig koelen, zeker ten opzichte van een airco. Ook kan met de aanleg van vloerverwarming (contact) geluidisolatie direct worden meegenomen. Nog veel te vaak levert dat niet het vereiste resultaat. Elke handeling moet daarbij in de praktijk serieus genomen worden.

Beschikbare hoogte

Ferdi: Een mooi en beproefd systeem maakt die status pas waar als het de volle aandacht krijgt bij de uitvoering. Dat wordt al meteen lastig als de beschikbare hoogte voor het hele pakket beperkt is, om welke reden dan ook. Duitse producenten hebben allerlei oplossingen in eigen land laten testen. Dat is mooi, maar de resultaten stroken niet met de Nederlandse criteria.

HET EFFECT VAN GELUIDSOVERLAST IS ALLEEN MAAR TOEGENOMEN NU WE MINIMALISTISCH ZIJN GAAN WONEN MET MINDER GESTOFFEERD MEUBILAIR, VLOERKLEDEN OF GORDIJNEN
Leidingen infrezen ook een nauwkeurig werkje
Leidingen infrezen ook een nauwkeurig werkje

Zwevende dekvloer

Bij woningscheidende vloeren komt eigenlijk alleen een zwevende dekvloer in aanmerking. Moet je zien wat er dan allemaal uit de kast wordt gehaald. En toch gaat het nog regelmatig mis. Beperkte oneffenheden en achtergebleven mortelresten kunnen de zaak al verstoren. Je hebt zo een lek in de verende laag onder de dekvloer. Algemeen is leiding doorvoeren een vak op zich, maar wie gaat ervoor zorgen dat die goed omkleed worden?

Sopro

Hierover weet ook René van de Wollenberg, accountmanager bij Sopro Nederland, mee te praten. Bij vloerverwarming is een afwerking met tegels een eerste optie. Toch zie ik vooral bij hoogbouw dat er een huiver is ontstaan in verband met de contactgeluidisolatie. Sommige opdrachtgevers tekenen een contract, maar komen er klachten achteraf en eventueel ook nog een rechtszaak, dan wordt de tegelzetter aangesproken met: ‘U bent toch de specialist, dan had u dit niet zo mogen maken’. Die kritiek is terecht, want de bewoners hebben dagelijks last van dat ongewenste contact met de buren. En dat loopt via het plafond.

IS HET EENMAAL OPGELEVERD, DAN LAPPEN VELEN HET OPWARMPROTOCOL AAN DE BEKENDE LAARS
Electrische kanshebbend met zonenergie (Ditraheat Schlüter)
Electrische kanshebbend met zonenergie (Ditraheat Schlüter)

Minimalistisch wonen

Het effect van geluidsoverlast is alleen maar toegenomen nu we minimalistisch zijn gaan wonen met minder gestoffeerd meubilair, vloerkleden of gordijnen. Niks van het geluid wordt meer geabsorbeerd. Sopro levert voor dit soort vloeren overigens een dubbele, verende isolatieonderlaag voor zwevende dekvloeren. Samen met de flexibele randstroken, die je pas na het afvoegen mag afsnijden. Het zou bekend moeten zijn en toch moeten we er telkens op wijzen zo constateert René van de Wollenberg.

Brandwerendheid

Vraagt het project speciale eisen voor de brandwerendheid, dan moet je met elkaar toch weten welk vloerverwarmingssysteem daar het beste op aansluit. In zulke serieuze situaties heb je te maken met watergedragen systemen, met buizen die in een cementdekvloer komen te liggen of die met een calciumsulfaat gietvloer worden afgedekt. Stel dat alles volgens het boekje is gebeurd dan lopen we nog tegen een ander punt van nonchalance aan, weet Ferdi uit zijn rijke ervaring. En is het dan eenmaal opgeleverd, dan lappen velen het opwarmprotocol aan de bekende laars.
Ooit heeft het toenmalige Bedrijfschap Afbouw deze regels opgesteld voor voldoende uitharden (28 dagen) van de dekvloer en rustig opvoeren van de verwarmingstemperatuur. Het doel hiervan was om het risico van schotelen ofwel het opbollen van de vloer tegen te gaan. Iedereen die hierover twijfelt, kan contact opnemen met het Technisch Bureau Afbouw in Den Haag. Dit instituut is het overblijfsel van wat ooit een bedrijfschap was.

Infrezen

Ferdi heeft zelf jaren gewerkt voor een bedrijf dat de leidingen achteraf infreest. Dat kan bij bestaande situaties, maar ook bij nieuwe. Gebeurt dat in een uitgeharde (dek)vloer, dan speelt het opwarmprotocol niet. Overigens geeft de tegelverwerker duidelijk aan dat zijn werk zes weken moet kunnen uitharden voordat de opdrachtgever mag beginnen met opwarmen. Dus liggen de fouten meestal bij de laatste. Maar dat wordt uiteraard zelden erkend.

Gewicht

Vloerverwarming bij renovatie wordt steeds gebruikelijker. Omdat iedereen zich bewust is van het gewicht van het pakket met dekvloer en tegelafwerking, dan moet het natuurlijk zo dun mogelijk.
Ferdi: Uiteraard gaat er dan nog wel isolatie onder, maar ook die wordt steeds dunner. Wat is dan nog het effect, vraag ik me af. En dan moet je vooral de badkamerrenovatie pakken. De kou moet uit de vloer weg en die vloer moet waterdicht zijn. Het is mooi als problemen in de ondergrond tegelijk worden opgevangen door ontkoppeling.

Combipakket

Het combipakket komt bij de elektrische vloerverwarming vandaan. Waarbij het bijna vereist is dat de uitvoering in één hand ligt. Een installateur kan in het laatste stadium aansluiten. De werking moet dan uiteraard gecontroleerd worden voordat het tegelwerk er overheen komt. Vanaf dan moet de tegelzetter verantwoordelijk zijn. Dat maakt hem nog zorgvuldiger, tekent Ferdi aan.
Vanuit probleem omzeilend denken bestaan er tegenwoordig fabrikanten van verwarmingsapparatuur die de energiebesparing aanpakken met hun nieuwe combi-oplossing: de hybride verwarming. Deze bestaat uit een warmtepomp met een klein keteltje ter ondersteuning. Daarmee zouden heel veel verbouwingskosten overbodig zijn die met isolatie te maken hebben. Het is een truc om de bestaande radiatoren te gebruiken. Maar dat is geen gedegen oplossing voor de lange termijn, vindt ook Ferdi.

Open ruimte in ëén spaanslag vol (Gutjahr)
Open ruimte in ëén spaanslag vol (Gutjahr)

Gezonder

Ik ga ervan uit dat uiteindelijk de warmtepomp het in zijn eentje aankan en dan in combinatie met vloerverwarming natuurlijk. Toegegeven, het blijft een behoorlijke investering. Aan de andere kant is het onbetwist energiezuiniger en gezonder verwarmen dan met radiatoren. Een dergelijk egale temperatuurregeling over de hele vloer geeft een veel beter leefklimaat.

Elektrisch met Schlüter

Het optimaliseren van rendement van elektrische vloerverwarming blijft een uitdaging voor veel producenten op dit vlak. Schlüter heeft het jarenlang alleen aanbevolen voor kleine oppervlakken, maar met de wissel van zonneenergie krijgt het meer kansen dan ooit. Peter Trommel, doorgewinterde adviseur van Schlüter, tekent aan: Onze matten van Ditra 25 heeft een warmteweerstand van 0,25 Watt/m2 dus 0! Doordat je de vierkante vakjes volledig vult met lijm heb je een direct contact tussen de cementdekvloer en de tegel voor de warmteoverdracht. De met elkaar in verbinding staande luchtkanaaltjes in de Ditra 25 zorgen, zeker in de aanloopfase, voor een mooie gelijkmatige overgang tussen de warme-koude zones.
Uiteraard is alles officieel aangetoond in het testinstituut in Darmstadt, zo voegt hij er fijntjes aan toe.

Vloerverwarming ideaal voor zorgsector (Bekotec Schlüter)
Vloerverwarming ideaal voor zorgsector (Bekotec Schlüter)

Gutjahr

De groeiende interesse voor elektrisch is zeker één van de belangrijke uitgangspunten geweest voor de firma Gutjahr om IndorTec Therm-E sterker onder de aandacht te brengen dan ooit. Technisch adviseur Eric Pattenier licht toe:
Om te beginnen heeft de basismat waar de verwarmingsdraad in komt te liggen, een geheel eigen vorm gekregen. Deze maakt het de verwerker gemakkelijk om de verwarmingsdraden aan te brengen. Bovendien reduceert het in de laag de holle ruimten; dit ligt in vergelijking met andere systemen ongeveer 30% lager. Naast de daling in energieverbruik met dit systeem, biedt de vorm letterlijk de ruimte om de kabels volledig met lijmmortel te omsluiten, wat de warmteoverdracht ten goede komt. Het zorgt ervoor dat er geen, of nauwelijks warmte naar de onderliggende draagvloer stroomt. Via de mortel komt de warmte snel aan het oppervlak dat nog steeds bij voorkeur uit keramische tegels bestaat.

In één spaanslag

Pattenier: Het aanbrengen van de lijm of egalisatiemortel kan in één spaanslag gebeuren, wat op zich de verwerking versnelt. Het systeem leent zich in het bijzonder voor de renovatie van natte ruimten. Behalve in verwarming voorziet de mat ook in ontkoppeling en een waterdichte afsluiting van de ondergrond. In die zin is het een drie-in-één oplossing. Mocht het gaan om toepassing op een oude cementachtige ondergrond welke scheuren vertoont, dan zijn deze met de mat prima te overbruggen. Ook valt IndorTec Therm-E te gebruiken op een (draagkrachtige) houten vloer. Eigenlijk hoeft de verwerker er alleen op te letten dat de matten onderling goed op elkaar en tegen de wand aansluiten.

HET PROBLEEM IS VOORAL DAT JE MET MEERDERE PARTIJEN TE MAKEN HEBT: DE VLOERVERWARMINGSSPECIALIST, DE INSTALLATEUR EN DE TEGELVERWERKER

Legio mogelijkheden

De mogelijkheden in soorten vloerverwarming zijn tegenwoordig ongekend en breiden zich zelfs uit naar terrassen. In de zorgsector valt vloerverwarming absoluut niet weg te denken om het leefklimaat van kwetsbare mensen te verbeteren. Dat geldt zeker ook voor kinderdagverblijven en scholen waar met een adequate toepassing van vloerverwarming niemand meer tegen een radiator kan vallen. Kortom er zijn geen nadelen, mits goed aangebracht. Ferdi Jonkers besluit dan ook: Ik ben kritisch als het om bouwslordigheden gaat, maar nog steeds een enorme voorvechter van vloerverwarming. Met tegels er overheen of zeer vergelijkbare goed geleidende materialen, blijft het nog steeds de beste optie. En wat een ruime indeling ontstaat er niet zonder al die radiatoren!

© Tegeltotaal

(advertentie)

Schlüter

U bevindt zich hier:
pijltje HOME
pijltje Een greep uit onze artikelen
pijltje Artikelen uit 2018
pijltje Artikelen uit 2018 - nr. 5
pijltje Vloerverwarming al bijna standaard
VAKBLAD voor de architect, verwerker en profesionele handel
MENU < terug