BEURS
CERSAIE OPNIEUW GRENSVERLEGGEND EN TERUG NAAR DE BASIS
De tegel is middel en blijft doeltreffend zichzelf
De 36ste editie van de grootste tegelbeurs ter wereld, de Cersaie in Bologna, zal in het teken staan van de kracht die keramiek de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Dat lijkt een open deur die al sinds jaar en dag geldt, maar in dit geval zal het meer betekenen dan ooit.
RENÉE DE HAAN
Er is zoveel geïnvesteerd in machines en marketing om de beste imitaties van allerlei andere vloer- en wandafwerkingen aan te bieden, dat in 2019 verdere stappen gezet zullen worden om originele afwerkingen uit de markt te drukken. En dat levert spannende series en veelzeggende stands op.
Glorie
Voor wie het niet meer helder voor de geest heeft, schetsen we even de vooruitgang van de afgelopen jaren. Daarmee wordt duidelijk op welk punt de gehele branche nu staat. De tegel werd een product dat van gebakken klei met een glazuur en met de hand aangebracht decor uitgroeide tot een mogelijkheid om bijzondere patronen te realiseren aan vloer en wand. Ontwerpers werden aangetrokken om hun signatuur te geven, formaten konden van klein naar extreem groot opgerekt worden, en in dat verband had de tegel jarenlang genoeg aan de ontwikkeling van het eigen product in al zijn glorie.
Natuursteen
De belangrijkste concurrent was al in de jaren ’70 natuursteen en zeker marmer, dat ook in de Noord-Europese landen vooral in de badruimten als zeer stijlvol werd binnengehaald . Met de mogelijkheid om dit na te bootsen, groeide de drang om een ultieme replica te maken welke niet van het origineel viel te onderscheiden. En gaandeweg is dat ook gelukt, tot en met grote platen aan toe. Tot nu toe bepaalt uitgesproken glazuurtechniek het onbegrensde uiterlijk. De uitdaging ligt in het creëren van ongeglazuurd fullbody, waarin aders doorlopen in de rand. Dan is keramiek de natuur volledig voorbij.
Tovermiddel
Met de moderne technieken en veranderde inzichten zijn daar de afgelopen tien jaar alle soorten vloer- en wandafwerkingen bijgekomen, met hout en beton in de voorste gelederen. Alle materiaal dat kwetsbaarder is dan keramiek krijgt een kans om perfect nagemaakt te worden. Tegenwoordig ook in dunne platen die met weinig voegen een tovermiddel van aankleding blijken.
De tegel moet echter geen behang worden. Hij is wel degelijk een bouwkundig kwaliteitsonderdeel van de afwerking, binnen en buiten. Bovendien moet de beleving gelijk zijn aan de originele materialen.
Terrazzo
Dat lukt aardig met als nieuw speerpunt het terrazzo. Stukjes natuurteen, graniet en marmer die van oorsprong als mengeling in een cementmortel tot één geheel werden gebracht als geslepen vloer. Destijds de goedkope variant van echt marmer die nu echter een behoorlijk prijskaartje draagt gezien het vereiste vakmanschap.
Sinds twee jaar heeft het gros van de tegelproducenten eigen variaties uitgebracht in keramiek. Tegels en ook grote dunne platen met minuscule inlegstukjes tot grote vlokken, in kleur of zwartwit. Hiervan gaat de Cersaie heel veel extreme voorbeelden laten zien en natuurlijk ook de commerciële vertalingen.
Keramisch hout en marmer Het keramisch hout volgt met zoveel varianten in natuurtinten tot wit geschilderde planken. Het marmer zal de stands overspoelen met Carrara wit-grijs als blijvende topper en de vele kleurrijke varianten als niche. Toevoeging van getinte aders voeren het spanningsbeeld op. Je moet er doorheen kunnen kijken, wat bij een tegel normaal gesproken nooit lukt.
Dat gaan we zien. Met grijs cement of natuursteen als rustige basis en de zandtinten die de verzachting aanbrengen waar de huidige tijd om vraagt. Zowel exterieur als interieur is de grijze tijd aan zijn einde en zullen crèmetinten die plaats innemen. Met uiteraard de vintage decors als blije versiering van de neutrale vlakken.
Zoektocht
Maar wat gaat er nu echt als nieuws opdoemen op de beurs? Een zoektocht om de laatste concurrentie van afwerking te overbluffen in de keramische varianten. De bricks waren hier al een frappante voorzet van. Kies geen stomme bakstenen of strips, neem tegels die al zo geblakerd zijn dat het lijkt of er jaren een open haard rookte. Ga voor keramisch hout dat niet krimpt en dat met de vloerverwarming altijd goed geleidt. Kortom: kies voor keramiek. Die slogan stralen bijna alle stands uit.
Voegloze platen
Maar er is nog een stap te zetten. De grootste concurrenten van wand- en vloerafwerking zijn gietvloeren, polyester en laminaat. Om met de eerste te beginnen: hoe groter de platen en het assortiment in afwerkingen, hoe meer keramiek een kans krijgt als alternatief voor bijna voegloze afwerkingen. Die aanzetten tot grote platen in unitinten zullen op deze Cersaie zeker gemaakt worden. Daarbij is het aan de verwerking om het nagenoeg voegloze met de juiste mortels waar te maken. Daar wordt vanuit de lijmenproducenten en gereedschappen heel hard aan gewerkt. Diverse demonstraties zullen ook tijdens de beurs hierop inhaken. Het biedt de kans om met onopvallende voegen de uitstraling van één groot vlak te bereiken.
Laminaat
En dan het laminaat. Het product is licht, lijkt heel wat in uitstraling, maar blijkt heel gevoelig voor vocht en is totaal ongeschikt voor natte ruimten en voor vloerverwarming. Desondanks blijft het zeker in Nederland de nummer één in de keuze van de particuliere sector. En waarom? Het is goedkoop, je kunt het zelf op een namiddag aanbrengen en het voelt zacht aan de blote voeten. De keramische variant hiervan met vooral dunne tegels kan dit niet evenaren. Het is duurder, want veel hogere kwaliteit die op lange termijn zeker zal blijken, er is vakkennis voor nodig om het goed aan te brengen en plezierig aan de voeten lukt vooral met vloerverwarming.
Nu is er al hard gewerkt om het keramiek met diverse procédés aanraakbaarder te maken. Maar dat weet die particulier niet. Die hoopt een stapeltje keramisch laminaat mee te kunnen nemen en dat zelf even in elkaar te klikken. Ja als dat kan, dan heb je geen vochtproblemen met opkrullend laminaat, is vloerverwarming probleemloos mogelijk, blijven de kosten voor verwerking beperkt en bij verhuizing pak je de vloer zo weer op.
Grens
De tegelbranche heeft dergelijke systemen voorzichtig geïntroduceerd, maar dan vooral op het gebied van buitentoepassingen, kantoorvloeren en nog altijd uitgaande van stevige tegels. Daarna wordt het een logische stap om zelf klikken als optie te bieden. Daarmee wordt tevens de grens bereikt in waar los verleggen nog mogelijk is. Dikte van de ‘planken’, voegen of juist niet en waar blijft dat gemakkelijk zelf te realiseren. Voor binnen zowel als buiten speelt dit een rol. Bij de Cersaie zal de aandacht voor buitentegels trouwens minder doorzetten dan enkele jaren geleden werd verwacht. Daar ontbreken vooral de producten waarin de natuurlijke uitstraling compleet is met goed afgewerkte randen.
Terug naar de tegel
En juist dat gaat helemaal andersom gedacht ook gebeuren: de echte tegel keert terug. Als reactie op wat keramiek allemaal mag verbeelden, ontstaat de wens om weer gewoon te mogen zijn wat het is. Tegels in handvorm, diepe tinten, bescheiden formaten van 10 x 10 cm of 20 x 20 cm voor de wand en die heerlijk klassieke 33 x 33 cm op de vloer. Elke producent levert de meest uiteenlopende formaten van groot naar grootst. Maar in elke vooruitgang ligt een terugblik. De vintage is niet voor niets ontstaan en daar hoort ook de comeback van kleuren en formaten bij. Fusion is de nieuwe kreet waarin alles als een smeltkroes van stijlen in één serie terug te vinden valt. Met daarnaast geraffineerde combinaties onder de noemer Mix and Match.
Niche
In alles blijft er één eeuwige winnaar: het mozaïek. Niet altijd praktisch vanwege de hoeveelheid voegen, veelal duur in aanschaf en in verwerking, maar het blijft de allermooiste manier om toen en straks aan elkaar te koppelen en iets heel persoonlijks te realiseren. Ook in die gelederen wordt bij de gerenommeerde fabrieken voor deze beurs hard gewerkt om net als bij een modeshow met het beste ooit naar voren te komen. Voor wie tijd overhoudt blijft een rondje door de badkamerhallen altijd interessant. Al was het maar om te concluderen dat de vooruitgang in de keramische industrie veel sneller gaat dan in de sanitairwereld. ■
U bevindt zich hier:
HOME Een greep uit onze artikelen Artikelen uit 2018 Artikelen uit 2018 - nr. 5 De tegel is middel en blijft doeltreffend zichzelf